Poza Ziemią, w Układzie Słonecznym, znane są dwa rodzaje wulkanów – gorące, podobne do ziemskich oraz kriowulkany, tryskające zamarzającą cieczą lub parą z domieszką stałych substancji znajdujących się we wnętrzu danego ciała niebieskiego. Wulkany w Polsce? Niewiele osób wie, że w naszym kraju znajduje się ich całkiem sporo. Chociaż są wygasłe, do dzisiaj budzą wyobraźnię, zadziwiają i są częstym celem wycieczek. Odkrywamy najciekawsze miejsce na „wulkanicznej” mapie Polski. Wulkany w Polsce istnieją naprawdę. Chociaż wszystkie są nieaktywne – wygasły wiele milionów lat temu – wciąż stanowią unikatową atrakcję. Gdzie je znajdziemy i czy warto je zobaczyć?Kraina Wygasłych Wulkanów w PolsceW Polsce mamy wyłącznie wygasłe wulkany. Istnieje bardzo małe prawdopodobne, aby mogły się „obudzić”. W Polsce dochodzi wprawdzie do ścierania się płyt tektonicznych, ale skala tego zjawiska jest niewielka. Mimo wszystko naprawdę warto zobaczyć te miejsca. Góry wulkaniczne w Polsce występują w Beskidach, Pieninach czy Górach Świętokrzyskich. Geologicznym rajem i największym skupiskiem nieaktywnych już wulkanów jest region Pogórza Kaczawskiego i Gór Kaczawskich. Zakątek ten nazywany jest „Krainą Wygasłych Wulkanów”.Miejsce to znaczą wzgórza o charakterystycznym stożkowym kształcie i niespotykane w innych regionach Polski skały. Przed milionami lat w krajobrazie tej części Dolnego Śląska dominowały setki dymiących stożków wulkanicznych. Dzisiaj to popularny cel pieszych wędrówek – wzdłuż 85-kilometrowego Szlaku Wygasłych Wulkanów. Podróżując tym szlakiem, odkryjemy wiele niezwykłych miejsc. Przedstawiamy najciekawsze z nich. Ostrzyca – najwyższy wulkan w PolsceNajwyższym wulkanem nie tylko w dolnośląskiej „Krainie Wygasłych Wulkanów”, ale też w całej Polsce, jest Ostrzyca (501 m Miejsce to nazywane jest czasem „Śląską Fudżijamą”. Nieaktywny już ponad 4 mln lat stożek dziś stanowi ciekawą turystyczną atrakcję. Warto się wspiąć na szczyt Ostrzycy – rozciąga się stąd przepiękna panorama Pogórza Kaczawskiego. Przy dobrej widoczności można też zobaczyć nawet szczyty Karkonoszy i Gór Izerskich. To świetne miejsce na wycieczkę szczególnie w maju - kiedy góra wyłania się nad niekończącymi się polami rzepaku. Grodziec – zamek na wygasłym wulkaniePopularny punktem wycieczek jest zamek Grodziec. Wznosi się on na szczycie blisko 400-metrowej skały będącej powulkanicznym wzgórzem. Twierdza została wybudowana w stylu późnogotyckim (pierwotnie w XII wieku został tu wzniesiony drewniano-ziemny gród). Dzisiaj turyści mogą tu zwiedzać imponujący zamek z rozległym dziedzińcem, wieżą widokową, jak też wnętrza twierdzy z przepięknymi salami Organy MyśliborskieTo ukryty w ostępach leśnych bazaltowy blok na górze Rataj (350 m Znajduje się na terenie Parku Krajobrazowego Chełmy. Małe Organy Myśliborskie są niemal 30-metrową pozostałością po wulkanie zniszczonym siłami natury. Po stożku i kraterze nie ma już śladu. Przetrwało jedynie strome, bazaltowe wzniesienie (nek) wypełniające wnętrze komina wulkanicznego. Można tam dotrzeć czerwoną trasą z Myśliborza. Czartowska SkałaKolejnym wartym uwagi punktem na Szlaku Wygasłych Wulkanów jest Czartowska Skała. To niepozorne wzgórze, wznoszące się na wysokość 463 m jest obecnie pomnikiem przyrody. Charakterystycznie wystające skały to pozostałość po kominie wulkanicznym, który stanowi doskonały punkt widokowy. Pod szczytem znajduje się także pozostałość wyrobiska z formacjami skalnymi przypominającymi Organy Myśliborskie. Zobacz także Wygasły wulkan WilkołakWilkołak, nazywany też Wilczą Górą, to bazaltowy szczyt o wysokości 367 m Jest pozostałością wulkanu, który był aktywny kilkanaście milionów lat temu. Widoczne obecnie wzniesienie nie stanowi jednak stożka wulkanicznego, lecz resztkę komina, którym magma przedostawała się ku powierzchni. Niewątpliwą zasługą działającego tu od stu lat kamieniołomu jest odsłonięcie unikatowych warstw geologicznych. Tutejsze skały bazaltowe zostały wykorzystane przy budowie Pałacu Kultury i Nauki w Warszawie. Organy WielisławskieTo imponujące urwisko na zboczu góry Wielisławka (375 m które swoją strukturą przypomina organowe piszczałki. Barwne skały wulkaniczne (porfiry) powstały wskutek zastygania magmy w kominie wulkanicznym. Do Organów Wielisławskich prowadzi malownicza ścieżka, którą można pokonać także samochodem. Na szczycie wzgórza zachowały się także pozostałości zamku pochodzącego najprawdopodobniej z XII lub XIII wieku. Czynne wulkany w Europie. Gdzie je znajdziemy?Aktywnych wulkanów w Polsce nie znajdziemy, ale na terenie Europy już tak - jest ich najprawdopodobniej kilkanaście, chociaż specjaliści spierają się o ich dokładną liczbę. Większość z nich znajduje się na terenie Islandii oraz Włoch. Przedstawiamy kilka z wulkany we WłoszechNajwiększym czynnym wulkanem w Europie jest Etna położona na wschodnim wybrzeżu Sycylii. Dotąd wybuchała ponad 200 razy (ostatni raz w 2009 roku). Najsilniejszy wybuch zanotowano w 1669 roku – wówczas spowodowało to zniszczenie Włoszech bardzo znany jest również Wezuwiusz, uznawany też za jeden z najbezpieczniejszych wulkanów świata. Wszystko dlatego, że podczas erupcji wyrzuca nie tylko lawę, ale także materiały piroklastyczne, takie jak bomby wulkaniczne czy popioły. Obecnie Etna jest czynnym wulkanem we Włoszech jest Stromboli (na wyspie o tej samej nazwie). Na zboczach krateru mieszkańcy uprawiają winorośl. Do ostatniej erupcji doszło tu w 1993 wulkany na IslandiiNajbardziej niebezpiecznym wulkanem na Islandii jest Katla ukryty pod lodowcem Mýrdalsjökull. Do ostatniej erupcji doszło w 1918 roku. Eksperci są jednak zgodni co do tego, że w najbliższym czasie należy spodziewać się kolejnej eksplozji. Badania pokazują, że wypełniają się komory magmowe tego wulkanu. Eyjafjallajökull to islandzki wulkan, do którego erupcji dochodziło czterokrotnie. Ostatni raz było to w 2010 roku – unoszące się nad Europą chmury pyłu wulkanicznego doprowadziły do niemal całkowitego paraliżu lotniczego w wulkanem Islandii jest również Grimsvötn (znajduje się pod lodowcem Vatnajökull). Ostatnia erupcja wulkanu miała miejsce 21 maja 2011. Miastu grozi ewakuacja – Podróże Wprost. Budzi się najniebezpieczniejszy wulkan Europy. Miastu grozi ewakuacja. Setki niewielkich trzęsień ziemi zanotowano na terenie superwulkanu we Włoszech. Jest większy i groźniejszy niż Wezuwiusz. Jeśli dojdzie do erupcji, trzeba będzie ewakuować 80 000 osób.
Purace to najniższy z prezentowanych na tej liście wulkanów. Znajduje się on w Kolumbii, na terenie Purace National Natural Park w regionie Cauca położonym w Andach. Jego wysokość sięga 4700 m Jest to aktywny wulkan, który w ubiegłym stuleciu wybuchał przynajmniej 12 razy, z czego ostatnia erupcja miała miejsce w roku 1977, chociaż największe wybuchy tego wulkanu odnotowano na przestrzeni XIX w., w latach 1849, 1869 oraz 1885. W obrębie wulkanu wydobywana jest siarka pochodzenia wulkanicznego. Autor: Diesalcedo, Licencja: CC-BY-SA Autor: sergejf, Licencja: CC-BY-SA Zamki krzyżackie Kujaw i Pomorza Gdańskiego Zamki to niesamowite miejsca, które idealnie przedstawiają dawne życie. Dzięki wizycie w nich położonych... 8 różowych jezior świata Przyroda, szum wiatru, spokojne wody jeziora mieniące się różnymi kolorami – niebieski, zielony… A... 12 najpiękniejszych polskich pałaców Pałace w Polsce były budowane jako siedziby dla ważnych urzędników, książąt, dowódców i wszystkich... 8 najpiękniejszych jaskiń lodowych na świecie Choć na całym świecie znajduje się niezliczona ilość podziemnych jaskiń, to jednak tylko w... 9 najbardziej klimatycznych schronisk górskich w Polsce Nieodłączną częścią górskich krajobrazów są schroniska. Miejsca, gdzie każdy wędrowiec znaleźć może nocleg, ciepłą... 10 nieodkrytych miejsc na lubelszczyźnie Lubelszczyzna sama w sobie jest wciąż nieodkryta. I chociaż województwo, korzystając z funduszy europejskich,... 9 najbardziej popularnych festiwali świata Ludzie na całym świecie znajdują wiele powodów do zabaw i świętowania. W wielu miejscach... 7 nowych cudów świata Są niepowtarzalne i jedyne w swoim rodzaju. Zachwycają swoim pięknem. Zaskakują genialnością, z jaką... 8 najstraszniejszych miejsc na świecie Istnieją na świecie miejsca owiane przerażającymi legendami. I choć ludzie zapewniają, że nie wierzą... 7 najbardziej zaśnieżonych miejsc na świecie Zaczynające się przygotowania do zimy pokazują, jak wielu z nas boi się towarzyszących jej... 14 unikatowych wysp i kurortów na Malediwach Malediwy słyną ze swojego naturalnego piękna, zawsze niebieskiego oceanu, białego piasku, nieskazitelnie czystego powietrza... 10 najciekawszych muzeów w Warszawie Warszawa – miasto, którego nikomu przedstawiać nie trzeba. Stolica Polski, największy ośrodek miejski, centrum...
Tytuł mapy umieszczono w lewym, dalszym rogu planszy. W kolejnym wierszu znajduje się skala liczbowa mapy. Mapa została wykonana w skali 1: 90 000 000 (jeden do dziewięćdziesięciu milionów). Skala mapy określa, jaki jest stosunek odległości na mapie do odległości w terenie. Skala 1: 90 000 000 oznacza, że 1 cm na mapie odpowiada 90 Kolejowy Szlak Rowerowy Hesji - spis treści Szlaki po liniach kolejowych turystyczną gratką Prawie 300 kilometrów kolejowego szlaku rowerowego Za wrażenia krajobrazowe odpowiadają Vogelsberg i Rhön Kolejowa Vulkanradweg pierwszym odcinkiem trasy Po stromym, mokrym bruku uliczek Ortenbergu 25 kilometrów podjazdu przez powulkaniczny Vogelsberg Nie ma złej pogody, są tylko... Heska Toskania wokół szlaku rowerowego Jedyni turyści wśród muru pruskiego w Lauterbach Niemieckie zamki i pałace w Hesji W Schlitz świeci największa świeczka świata Fragment po nadrzecznej trasie rowerowej Fuldy Zaczepieni przez sympatyczną nauczycielkę w Fuldzie Opony samochodowe obok relikwii patrona Niemiec Uprzątniemy dla Ciebie drogę, drogi rowerzysto... ... i poinformujemy Cię o rowerowym objeździe Kiedyś pociągi, dzisiaj rowery i nietoperze Kraina wygasłych wulkanów w górach Rhön EuroVelo 13 - rowerowy Szlak Żelaznej Kurtyny Fulda Gap na szlaku rowerowym EuroVelo 13 Najbardziej gorący punkt zimnej wojny Kolejowa droga rowerowa przez Heskie Kręgle Imponujące heskie Stańczyki na drodze rowerowej Kolejowa trasa kończy się w Bad Hersfeld Z Polski do Hesji wygodnie dojedziesz pociągiem Hotel, pensjonat, dwa apartamenty i motel Letni wyjazd na rowery zacznij planować zimą Kolejowy Szlak Rowerowy w Hesji Szlaki po liniach kolejowych turystyczną gratką Szlaki rowerowe poprowadzone w dawnych kolejowych śladach to dla turysty rowerowego zawsze ogromna gratka. My cenimy je przede wszystkim za przyjazną możliwość pokonywania dużych przewyższeń. Łatwość z jaką podjeżdża się na pokolejowych trasach wynika ze specyfiki transportu kolejowego, gdzie maksymalne dopuszczalne nachylenie linii kolejowej wynosi zaledwie 3 procenty. Tymczasem turysta rowerowy - w zależności od wieku i kondycji - jako trudne do pokonania uważa podjazdy o nachyleniu od 5-7 procentów w górę. Drugą zaletą dróg rowerowych po których kiedyś jeździły pociągi jest fakt, że zwykle biegną one z dala od większości skupisk ludzkich i ruchliwych samochodowych arterii, czym sprzyjają bliskiemu kontaktowi z środowiskiem naturalnym. A to przecież prawdopodobnie najbardziej pożądana zaleta turystyki rowerowej. Kolejowa droga rowerowa w Niemczech Prawie 300 kilometrów kolejowego szlaku rowerowego BahnRadweg Hessen, czyli Kolejowy Szlak Rowerowy Hesji, to w praktyce kilka krótszych szlaków rowerowych połączonych w większą całość. Na łączną długość około 270 kilometrów składa się sześć pokolejowych (i nie tylko) tras: Vulkanradweg (94 kilometry), Vogelsberger Südbahnradweg (33 kilometry), Milseburg-Radweg (27 kilometrów), Ulsterradweg (58 kilometrów), Kegelspielradweg (27 kilometrów) i Solztalradweg (28 kilometrów). Dodatkowo, na około 40-kilometrowym fragmencie przebieg Ulsterradweg pokrywa się z przebiegiem europejskiego szlaku rowerowego EuroVelo 13, nazywanego Szlakiem Żelaznej Kurtyny. W schemat odcinków Kolejowego Szlaku Rowerowego Hesji wpasowuje się także około 50-kilometrowy fragment rzecznej trasy rowerowej Fulda-Radweg. Schemat całego pokolejowego szlaku można zobaczyć na interaktywnej mapie trasy do której odsyła oficjalna strona internetowa szlaku. Dawna infrastruktura kolejowa na trasie rowerowej Za wrażenia krajobrazowe odpowiadają Vogelsberg i Rhön Z punktu widzenia geografii obszar, który zwiedzają rowerzyści na pokolejowych drogach rowerowych w Hesji, to dwa łagodnie ukształtowane pasma górskie - Vogelsberg i Rhön, które oddziela szeroka dolina rzeki Fuldy. Jeśli jeszcze bardziej oddalimy od siebie mapę, zobaczymy, że Vogelsberg i Rhön leżą na Pogórzu Heskim, części większego Średniogórza Niemieckiego, ciagnącego się z zachodu na wschód przez całe Niemcy. I to właśnie Vogelsberg i Rhön odpowiadają za przyjemne wrażenia krajobrazowe podczas jazdy, choć ich najwyższe wzniesienia nie przekraczają nawet 1000 metrów Cały obszar przez który przebiega Kolejowy Szlak Rowerowy Hesji łatwo zlokalizować na mapie Niemiec - leży na północny zachód od Frankfurtu nad Menem między miejscowościami Hanau, Fulda i Bad Hersfeld. Turystyka rowerowa w Hesji Vogelsberg i Rhön to góry pochodzenia wulkanicznego i jednocześnie największy obszar krajobrazu powulkanicznego w środkowej Europie. Około 15 milionów lat temu na tym terenie funkcjonowały czynne wulkany, a atmosfera w niczym nie przypominała prowincjonalnej niemieckiej sielanki, z jaką mamy do czynienia obecnie. Przez kolejne miliony lat krajobraz wyłagodniał, ale sylwetki dawnych wulkanów nadal są doskonale widoczne. Wiele z nich można dostrzec z drogi rowerowej o nazwie - nomen omen - Vulkanradweg, czyli pierwszej części Kolejowego Szlaku Rowerowego Hesji. Na terenie Geoparku Vogelsberg, który powołano by zachować i promować ślady historii geologicznej tych terenów, znajduje się około 50 miejsc-pomników ze śladami wulkanicznej aktywności. Są wśród charakterystyczne dla terenów powulkanicznych bazaltowe pięcio- lub sześcioboczne kolumny wyrastające gdzieś z dawnych lawowych kominów. Wygasłe wulkany w Hesji w Niemczech Kolejowa Vulkanradweg pierwszym odcinkiem trasy Początek naszej trzydniowej przygody na BahnRadweg Hessen miał miejsce w miasteczku Altenstadt. Tu swój początek ma Vulkanradweg - niemal 100-kilometrowa pokolejowa droga rowerowa poprowadzona w śladzie kolei Oberwaldbahn. Oberwaldbahn (Kolej Oberwaldu), nazywana początkowo Vogelsbergbahn (Koleją Vogelsbergu), budowana była przez prawie 20 lat na przełomie XIX i XX wieku, a otwarcie ostatniego, najtrudniejszego odcinka przecinającego najwyższą część Vogelsbergu, nastąpiło dopiero w 1906 roku. Z powodu konkurencji w postaci popularnych po II wojnie światowej przewozów autobusowych, a także z powodu przeniesienia się wielu mieszkańców Hesji w pobliże Frankfurtu, liczby pasażerów Kolei Oberwaldu zaczęły spadać już w latach 60-tych, a w 1975 roku podjęto decyzję o wstrzymaniu przewozów. Linię kolejową ostatecznie zamknięto w 1994 roku, a po kilku latach przystąpiono do budowy drogi rowerowej, którą otwierano etapami w latach 2000-2008. Początek trasy rowerowej koło Altenstadt Po stromym, mokrym bruku uliczek Ortenbergu Po kilkunastu kilometrach znaki Vulkanradweg zaprowadziły nas przez stary, kamienny most do niewielkiego Ortenbergu. Z drogi rowerowej, po mokrej od padającego deszczu kostce brukowej, ruszyliśmy w górę, mozolnie pchając nasze rowery. Mijając uroczy budynek gotyckiego ratusza, początkowo pełniący funkcję domu towarowego, przecinając pochyły rynek z fontanną otoczony zadbanymi elewacjami z muru pruskiego, dotarliśmy aż do Kościoła Mariackiego, gdzie nawę główną wieńczy kopia XV-wiecznego Ołtarza Altenberg, najcenniejszego dzieła sztuki w mieście. Drogę powrotną również pokonywaliśmy pieszo w obawie przed poślizgiem na śliskim heskim bruku. Uliczka w Ortenbergu w Hesji 25 kilometrów podjazdu przez powulkaniczny Vogelsberg Za Ortenbergiem droga zaczęła się podnosić - zaczął się nieprzerwany 25-kilometrowy podjazd do miejscowości Hartmannshain w szczytowej partii Vogelsbergu, również w najwyższym punkcie naszej trasy. Wspinaczkę kończy sylwetka zabytkowego mostu Hartmannshain, który kilka lat temu miejscowe władze przeznaczyły do rozbiórki. W 2017 roku mieszkańcy wsi skutecznie zaprotestowali przeciw rozbiórce pamiątkowej konstrukcji i podczas naszego pobytu most Hartmannshain zastaliśmy przykryty rusztowaniami, kryjącymi prowadzone prace renowacyjne. Niedaleko stąd mieszczą się zabudowania dawnej fabryki amunicji lotniczej Hartmannshain, która po wojnie była wykorzystywana przez wojska NATO, a także jedna z pierwszych farm wiatrowych postawionych na terenach górskich, doskonale widoczna z drogi rowerowej. Stary (inny) wiadukt na kolejowym szlaku w Hesji Nie ma złej pogody, są tylko... ... źle dobrane ubrania, jak głosi stara outdoorowa prawda. I tego deszczowego dnia byliśmy wyjątkowo dobrym potwierdzeniem tych słów. Cała nasza ósemka dziarsko kręciła kolejne kilometry podjazdu w kierunku punktu kulminacyjnego w okolicy Hartmannshain. Ale zamiast cierpieć w raz padającym, raz tylko mżącym deszczu, sprawialiśmy wrażenie nieprzejętych tym, a nawet... czasem świetnie bawiących się tym faktem. Każde z nas wybrało chyba inną technikę na przetrwanie - od lekkich kurtek przeciwdeszczowych Gore-Tex Paclite po bardzo praktyczne peleryny przeciwdeszczowe, czyli wszystko, co nasze zaprzyjaźnione Centrum Rowerowe oferuje Wam w dziale "kurtki rowerowe przeciwdeszczowe". Rowerem przez deszczową Hesję W trakcie podjazdu, w jednej z przydrożnych wiat postojowych, gdzie zatrzymaliśmy się uciekając przed deszczem, spotkała mnie miła niespodzianka. Na stole wylądowały kupione w pobliskim markecie gorące kurczaki, chrupiące bułki i miniaturowe szampany, którymi nasza ekipa wzniosła toast w moje urodziny. Z wrażenia nie zrobiłem żadnego zdjęcia, więc niech ten moment przypomni zdjęcie Pawła z przygotowań do urodzinowego lunchu. Bardzo Wam dziękuję, Ekipo, naprawdę jesteście w porządku ;) - dobra rowerowa ekipa to skarb! :) Urodzinowa impreza przy szlaku rowerowym Heska Toskania wokół szlaku rowerowego Na zjeździe z Hartmannshain zaczęło się przejaśniać, mniej było leśnych odcinków i Vogelsberg nareszcie mógł pokazać nam swoje najładniejsze oblicze. Widoki rozciągające się na sąsiednie rozłożyste grzbiety szybko przypomniały nam, że tutejszy powiat Wetterau szczyci się jakże malowniczym przydomkiem “heska Toskania”. Toskanię przypominały tutaj nie tylko naturalne krajobrazy, rozkład pól i obsadzone rzędami drzew drogi, ale nawet panoramy heskich miasteczek. Być może, gdybym poniższe zdjęcie zrobił o nieco innej porze roku i przy mniej deszczowej pogodzie, położone na szczycie wulkanicznego wzgórza miasteczko Herbstein rzeczywiście mogłoby z powodzeniem wyglądać na jedno z włoskich miast w Toskanii. Panorama toskańskiego Herbstein w Hesji Jedyni turyści wśród muru pruskiego w Lauterbach Przechadzając się po ulicach Lauterbach, które było naszym miejscem docelowym pierwszego dnia, nie mieliśmy wątpliwości, że tego dnia jesteśmy tu jedynymi turystami. Pojedynczy mieszkańcy przemykający po pustych uliczkach, świecące pustkami restauracje zamykane wcześniej niż zwykle, wciąż zamknięte niektóre obiekty muzealne. Wszystko wskazuje na to, ze miejscowości jak ta, które nie mogą przyciągnąć do siebie turysty największymi, najpopularniejszymi atrakcjami, długo będą dochodziły do siebie po pandemicznej zapaści. Podobne wrażenia przywieźliśmy ze szlaku Hohenzollernów we Frankonii, po której wcześniej jeździliśmy. I chyba takie obawy podzielają również lokalni hotelarze i właściciele mniejszych obiektów noclegowych, które w internetowych serwisach rezerwacyjnych obecne są w wyraźnie mniejszej liczbie. Podejrzewam, że koszty utrzymywania obiektów w gotowości są większe, niż wpływy z garstki korzystających z nich turystów, co powoduje zamykanie pensjonatów i hoteli. Plac miejski w Lauterbach w Hesji Lauterbach było prawdopodobnie tym trzecim najciekawszym - po Schlitz i Fuldzie - miasteczkiem na naszej trasie. Wraz ze Schlitz i Bad Hersfeld należy do Fachwerkstraße, czyli niemieckiego Szlaku Muru Pruskiego, którego odcinki poprowadzono przez całe Niemcy przez poszczególne "kraciaste" regiony. I właśnie zadbane elewacje z muru pruskiego dominują w przyjemnym, choć pustym, centrum miasteczka, którego udokumentowane ślady sięgają aż VIII wieku. Poza zabytkowymi domami w Lauterbach znajdują się jeszcze przynajmniej dwie imponujące budowle warte uwagi. Pierwszą z nich jest jest Hohhaus, pałac w stylu paryskim zbudowany z żółtego piaskowca, znajdujący się na końcu wąskiego rynku. Drugą - zamek Lauterbach, również położony w centrum miasta. Obydwie pozwalają na zwiedzenie w wyznaczonych porach. Mur pruski na kamienicach w Lauterbach Niemieckie zamki i pałace w Hesji Pisząc o Lauterbach powinienem również wspomnieć o zamku Eisenbach, jaki znajduje się kilka kilometrów przed miastem. Zwany jest “Wartburgiem Hesji”, choć nie z powodu podobieństwa architektonicznego, a z powodu roli, jaką odegrał podczas reformacji luterańskiej. Niestety, podobnie do większości zamków i pałaców w Niemczech, stanowi własność prywatną i jest możliwy do oglądania tylko z zewnątrz. Innym imponującym pałacem, jaki mijaliśmy podczas naszej wycieczki po Hesji był pałac Bieberstein położony na wschód od Fuldy. Położony na wysokim wzgórzu nad pokolejową trasą rowerową, która zakosami powoli wsponinała się w górę, długo towarzyszył naszej grupie. Wartburg Hesji - zamek Eisenbach W Schlitz świeci największa świeczka świata Tym najładniejszym, najprzyjemniejszym miastem z krótkiej podróży po Kolejowym Szlaku Rowerowym Hesji było Schlitz, nazywane “miastem pięciu zamków”. Przydomek nie jest przypadkowy - na niewielkim obszarze zabytkowego centrum miasta rzeczywiście mieści się aż pięć budowli o charakterze zamku lub warownego pałacu. Wszystkie z nich na poniższym zdjęciu powinna zauważyć nawet osoba mało zorientowana w topografii Schlitz. Ale Schlitz ma coś jeszcze wyjątkowego - największą świeczkę świata! Podczas adwentu największa z wież, również widoczna na zdjęciu, owijana jest w całości czerwonym płótnem, a na jej czubku pojawia się świecąca instalacja przypominająca płonący ogień. Po zmroku wygląda rewelacyjnie i aż mi trudno uwierzyć, że przez 30 lat, gdy świeczka "płonie" podczas adwentu w Schlitz, nigdy o tym nie usłyszałem. Panorama Schlitz w Hesji Schlitz prezentuje się niezwykle efektownie zarówno z drogi rowerowej, jak i z wysokości przez obiektyw drona, ale również wewnątrz urzeka zachowanymi budowlami i zupełnie nieszablonową organizacją zabytkowego centrum miasta. Na krótką przerwę w trasie usiedliśmy w restauracji przy pochyłym rynku, z której można było zachwycać się widokiem niecodziennego placu miejskiego z zabytkową fontanną św. Jerzego na środku. Swoją drogą, czy duża liczba samochodów jaką zastaliśmy na rynku może służyć za poparcie tezy o małej wadze, jaką przywiązuje się w Schlitz do turystycznego wizerunku miasta? Może turystów przyjeżdża tu tak mało, że w Schlitz wciąż na pierwszym mejscu stawia sie wygodę mieszkańców. I wcale nie chcę tymi dywagacjami wyrazić, że widzę w tym coś niewłaściwego. Fontanna na pochyłym rynku w Schlitz Fragment po nadrzecznej trasie rowerowej Fuldy Świetna pogoda, doskonałe drogi rowerowe i zielone otoczenie towarzyszyło kolejnej części naszej trasy. Za Schlitz na ponad 20-kilometrowym odcinku porzuciliśmy trasy pokolejowe i odcinek do Fuldy przejechaliśmy po Fulde-Radweg - nadrzecznym szlaku rowerowym rzeki Fuldy. Łagodne, długie i przeważnie proste odcinki po dawnych liniach kolejowych zastąpiły dużo bardziej zróżnicowane drogi, częściej zaglądając do heskich wsi. Zrobiło się bardziej swojsko, przebieg drogi stał się ciekawszy, choć nie zmniejszyła się rowerowa wygoda jazdy. Na tym odcinku spotkaliśmy najwięcej innych rowerzystów, co potwierdza, że nadrzeczne trasy rowerowe cieszą się w Niemczech ogromną popularnością. Tu warto wspomnieć, że ujście rzeki Fuldy daje początek Wezerze - rzece, wzdłuż której prowadzi druga - po Łabie - najpopularniejsza niemiecka trasa rowerowa - Weser-Radweg. Swojskie klimaty przy szlaku rowerowym w dolinie Fuldy Zaczepieni przez sympatyczną nauczycielkę w Fuldzie Fuldę pamiętał będę chyba przede wszystkim dzięki sympatycznej niemieckiej nauczycielce, która spontanicznie zaczepiła naszą raczej niecichą grupę podczas oczekiwania na zamówiony posiłek w restauracyjnym ogródku. Szybko podzieliła się zaskoczeniem ze spotkania tak dużej grupy rowerzystów w tak nieoczywistych czasach. Potwierdziła, że turystów jest dużo mniej, że istnieje w Niemcach obawa o przyszłość sektora turystycznego. I znów sprawdziły się nasze odczucia, że jesteśmy właśnie tymi, którzy torują nową drogę, przecierają ślady po pandemicznym dołku w jaki wpadła branża turystyczna. I wcale nie czuliśmy się z tym źle. Cała nasza ósemka była w pełni zaszczepiona, z odpowiednim wyprzedzeniem, a to pozwalało nam czuć względne bezpieczeństwo w podróży rowerem po Niemczech. Fulda - pamiątkowe zdjęcie Opony samochodowe obok relikwii patrona Niemiec Prawdopodobnie dla większości Polaków Fulda będzie jedynie marką opon samochodowych, podczas gdy miasto o tej nazwie może pochwalić się historią dłuższą o ponad 200 lat niż chociażby nasz Gdańsk. Już w 744 roku w Fuldzie istniało opactwo benedyktynów, założone przez świętego Bonifacego, patrona Niemiec. Jego relikwie przechowywane są w katedrze Świętego Zbawiciela i świętego Sebastiana w Fuldzie będącej pięknym symbolem miasta. Tuż obok znajduje się kościół św. Michała z XIX wieku, jeden z najstarszych zachowanych kościołów w Niemczech. Warto zwrócić uwagę również na budynek Starego Ratusza i zespół pałacu miejskiego. Wnętrze katedry Świętego Zbawiciela i świętego Sebastiana w Fuldzie Uprzątniemy dla Ciebie drogę, drogi rowerzysto... Wspaniałą scenę mówiącą wiele o niemieckiej turystyce rowerowej zastaliśmy kilkanaście kilometrów za Fuldą. Po wjechaniu na szlak rowerowy Milseburg-Radweg ze zdziwieniem dostrzegliśmy w oddali obraz, jakiego dotychczas nie znaliśmy z niemieckich szlaków rowerowych: pojazd poruszający się drogą rowerową w naszym kierunku. Szybko okazało się, że to nie zwykły pojazd, a traktor z wielką szczotką służącą do mycia nawierzchni drogi rowerowej. Rzeczywiście, ulewne deszcze z tamtego okresu naniosły warstwę błota na niektóre fragmenty drogi rowerowej, co spotkało się z widoczną reakcją zarządców drogi. Co więcej, mijając nasze grupy kierowca dwukrotnie ustąpił nam miejsca, nie oczekując że to my zjedziemy mu z drogi. Z żalem przyznaję, że na najlepszych trasach rowerowych w Polsce taka sytuacja jeszcze mnie nie spotkała. Sprzątanie drogi rowerowej w Niemczech ... i poinformujemy Cię o rowerowym objeździe Kilkanaście kilometrów dalej spotkaliśmy jeszcze jedno rozwiązanie, o które wciąż trudno na naszych trasach rowerowych. To specjalna, skierowana do rowerzystów tablica informacyjna stojąca przy drodze rowerowej mówiąca o wyłączeniu fragmentu szlaku rowerowego z użytkowania i kierująca na specjalny objazd dla rowerzystów oznaczony klasycznymi, żółtymi znakami. Mimo kilku tysięcy kilometrów przejechanych rowerem po trasach rowerowych w Niemczech wciąż robi na mnie duże wrażenie to, że rowerzystę traktuje się tu równie poważnie jak kierowcę samochodu. Myślę, że nie ma wśród Was osoby, która z zazdrością nie patrzy na szacunek u władzy, z którego cieszą się niemieccy rowerzyści. Objazd na drodze rowerowej w Hesji Kiedyś pociągi, dzisiaj rowery i nietoperze Najbardziej efektownym punktem pokolejowego szlaku rowerowego Milseburg-Radweg, czyli kolejnego odcinka Kolejowego Szlaku Rowerowego Hesji, jest tunel kolejowy o długości aż 1172 metrów. Tunel Milseburg służył przewozom towarowym do 1993 roku, jednak ruch pasażerski wstrzymano już w 1966 roku. W marcu 1945 roku Milseburgtunnel był schronieniem dla pociągu, którym z Fuldy uciekły oddziały niemieckiego wojska dowodzone przez Alberta Kesselringa, skazanego później na karę śmierci za zbrodnie wojenne. Obecnie od kwietnia do października mogą korzystać z tunelu rowerzyści, a w pozostałym okresie tunel jest zamykany i stanowi zimowe schronienie dla kolonii nietoperzy. Nie trzeba martwić się o oświetlenie rowerowe - wewnątrz tunelu zamontowano lampy sterowane przez czujniki ruchu, co przypomniało nam od razu Trentino i Południowy Tyrol i tamtejsze rowerowe - również pokolejowe! - tunele. Rowerowy tunel Milseburgtunnel w Hesji Kraina wygasłych wulkanów w górach Rhön To właśnie w tej okolicy w krajobrazie Hesji ponownie zaczynamy dostrzegać charakterystyczne sylwetki wygasłych wulkanów. Okazuje się, że wjechaliśmy w góry Rhön, drugie na naszej trasie pasmo górskie ukształtowane w czasach wulkanicznej aktywności środkowej Europy, nieco wyższe niż pierwszy Vogelsberg. To także rezerwat biosfery UNESCO, którego jednym z założeń jest ochrona różnorodności przyrodniczej i kulturowej tych terenów. Ideą utworzenia rezerwatu biosfery na terenie gór Rhön jest również zrównoważony rozwój tej części regionu, który ma przynieść korzyści zarówno człowiekowi, jak i przyrodzie. Jestem przekonany, że turystyka rowerowa doskonale wpisuje się w te założenia - z jednej strony unikamy rozwoju wielu negatywnych zjawisk w dzisiejszej turystyce, z drugiej - rozwijamy te najlepsze, pożądane chociażby przez lokalną społeczność. Wulkaniczny krajobraz na szlaku rowerowym w Hesji EuroVelo 13 - rowerowy Szlak Żelaznej Kurtyny Za miejscowością Hilders, gdzie nocowaliśmy drugiej nocy, spotykamy żółto-niebieskie znaki EuroVelo 13 - europejskiego Szlaku Żelaznej Kurtyny. To znak, że dotarliśmy do dawnej granicy pomiędzy Niemiecką Republiką Demokratyczną a Republiką Federalną Niemiec, która przez 45 lat dzieliła Niemcy, dzieląc również świat na dwie strony zimnowojennego konfliktu. Tereny po których biegła wewnętrzna granica niemiecka obecnie są przedmiotem starań o Zielony Pas Niemiec (Grünes Band Deutschland) biegnący z północy na południe przez niemal cały kraj naszych sąsiadów. Zielony Pas Niemiec będzie pełnił funkcję ekologicznego korytarza o długości prawie 1400 kilometrów, stanowiąc przede wszystkim naturalną ostoję dla flory i fauny, ale również doskonałe miejsce do uprawiania turystyki, w tym również, a może przede wszystkim, pieszej i rowerowej. Zielony Pas Niemiec - Grünes Band Deutschland Fulda Gap na szlaku rowerowym EuroVelo 13 Przebieg EuroVelo 13 przypomniał nam, że poruszamy się po tzw. Fulda Gap. To obszar na terenie dawnych Niemiec zachodnich, w dużej części pokrywający się z okolicą naszej wycieczki po Kolejowym Szlaku Rowerowym Hesji. Fulda Gap obejmuje dwa rozległe obniżenia terenu wokół Vogelsbergu biegnące w kierunku Frankfurtu nad Menem, które według strategów wojskowych NATO miały stanowić najlepsze miejsce dla inwazji wojsk Układu Warszawskiego podczas konfliktu z Zachodem. Przez wiele lat właśnie w tym miejscu oczekiwano ogromnej inwazji radzieckich, polskich i innych czołgów, których celem miał być wspomniany Frankfurt. Najbardziej znanym miejscem związanym z Fulda Gap jest Point Alpha, dawny graniczny posterunek obserwacyjny i nasłuchowy sił wojskowych NATO, na który dotarliśmy niedługim, choć wymagającym, bardzo widokowym podjazdem z pobliskiego miasteczka Geisa. Podjazd po EuroVelo 13, w tle Borsch Najbardziej gorący punkt zimnej wojny Wiele źródeł określa Point Alpha mianem “najgorętszego punktu zimnej wojny”. Zlokalizowany na wzgórzu nad doliną rzeki Ulster dawny posterunek graniczny od 1991 roku jest jednym z najważniejszych niemieckich miejsc pamięci o powojennej historii Europy, w tym przede wszystkim o historii podzielonych Niemiec. Osoby zwiedzające Point Alpha mogą wejść na wojskową wieżę obserwacyjną stojącą naprzeciw dawnej wschodnioniemieckiej strażnicy i zajrzeć do wojskowych zabudowań, zajmowanych przez amerykańską kilkudziesięcioosobową załogę, w których zorganizowano ciekawe multimedialne wystawy i prezentacje. Na otwartym powietrzu można obejrzeć wystawę sprzętu wojskowego, w tym czołgów i śmigłowców patrolowych używanych do pracy w tym regionie. Wizyta rowerem w Point Alpha może być także okazją do krótkiej przejażdżki po zachowanym odcinku granicy między NRD a RFN, który ciągnie się w kierunku południowo-zachodnim. Widok z amerykańskiej wieży obserwacyjnej w Point Alpha Kolejowa droga rowerowa przez Heskie Kręgle Point Alpha pożegnał nas naprawdę szybkim zjazdem w kierunku ostatniej pokolejowej drogi rowerowej na naszej trasie - Kegelspielradweg. Szlak ten poprowadzono po uważanej za jedną z najbardziej widokowych zamkniętych tras kolejowych w Hesji. Biegnie przez tzw. Hessisches Kegelspiel, czyli Heskie Kręgle. Nazwa wzięła się od dużego nagromadzenia niewielkich stożków wulkanicznych na małym obszarze między dolinami rzek Ulster i Haune. Niestety, to co pięknie prezentowało się na mapie i zapowiadało wspaniałe wrażenia krajobrazowe, w praktyce mocno mnie rozczarowało. Z dawnej linii kolejowej, którą dzisiaj prowadzi Kegelspielradweg i która biegnie u podnóża wspomnianych “kręgli”, niestety nie było widać ich sylwetek. Paradoksalnie więc, odcinek naszej heskiej pokolejowej wyprawy po którym obiecywałem sobie najwięcej, wypadł może i najgorzej ze wszystkich. Kegelspielradweg - szlak rowerowy przez Heskie Kręgle Imponujące heskie Stańczyki na drodze rowerowej Wspaniałym obiektem na nieco rozczarowującej trasie przez Hessisches Kegelspiel jest most kolejowy Klausmarbach wybudowany w 1906 roku. To wysoki na 32 metry obiekt będący kiedyś elementem linii kolejowej Hünfeld–Wenigentaft-Mansbach. Po zatrzymaniu przewozów kolejowych wybudowano drogę rowerową, zmieniającą opuszczoną konstrukcję w imponujący, zabytkowy most rowerowy. Jedną połowę zajmuje trasa rowerowa, a drugą - miejsce postojowe dla rowerzystów. Co ciekawe, most Klausmarbach ma niemal identyczne rozmiary i podobną konstrukcję jak popularne mosty w Stańczykach na Suwalszczyźnie. Niestety, przez Stańczyki nie biegnie równie dobrej jakości droga rowerowa... Most Klausmarbach na drodze rowerowej Kolejowa trasa kończy się w Bad Hersfeld Nasze pierwsze długie spotkanie z Hesją zakończyło się w Bad Hersfeld. Kolejowy Szlak Rowerowy Hesji okazał się doskonałą inspiracją do wizyty w tych okolicach i jest niewątpliwie dużą ciekawostką wśród tras rowerowych w Europie. I choć nasza trasa nie biegła przez miejsca z listy największych atrakcji w Niemczech, to możliwość pokonania rowerem stosunkowo długiego dystansu po dawnych liniach kolejowych nie zdarza się często. A gdy jeszcze wrócić wspomnieniami do widoków długich pierzei kamienic z elewacjami z muru pruskiego i smaku pieczonej łopatki popijanej zimnym piwem w knajpianym ogródku w Fuldzie... Wyjazd do Hesji wspominamy jako udany i bardzo pouczający - pokazujący na żywo całkiem pokaźną liczbę rozwiązań, którymi można uszczęśliwić rowerowego turystę. W centrum Bad Hersfeld Z Polski do Hesji wygodnie dojedziesz pociągiem Na Kolejowy Szlak Rowerowy Hesji można oczywiście wygodnie dotrzeć w pociągu. Hanau i Fulda to stacje kolejowe leżące na głównej linii kolejowej z Berlina do Frankfurtu nad Menem. Jeśli lubicie również podróże pociągami, dodatkową atrakcją będzie przejazd szybkimi pociągami ICE (typu pendolino) Deutsche Bahn, które również posiadają możliwość przewozu rowerów - warto pamiętać o promocyjnych cenach biletów kupowanych wcześniej! I jeszcze wspomnę, że na miejsce naszego startu w Altenstadt dotarliśmy podmiejskim pociągiem z Frankfurtu nad Menem, gdzie nocowaliśmy. W ten sposób - zamieniając miejsce startu z Hanau na Altenstadt - dostosowaliśmy dystans pierwszego dnia do noclegów, jakie udało nam się zarezerwować. Może Wam uda się wystartować właśnie z Hanau, gdzie formalnie ma swój początek Kolejowy Szlak Rowerowy Hesji? Przedział rowerowy w pociągu podmiejskim w Hesji Hotel, pensjonat, dwa apartamenty i motel W Hesji spaliśmy w miejscach znalezionych w serwisie noclegowym Hotel sieciowy w centrum Frankfurtu nad Menem, pensjonat w Lauterbach, dwa apartamenty w Hilders (drugi niedaleko niego) i hotel-motel w Bad Hersfeld - tak wyglądało to w szczegółach. Hotel we Frankfurcie trafił się w okazyjnej cenie, a dwa oddzielne miejsca w Hilders wzięły się z braku innych dostępnych opcji do spania w tej okolicy, którą na miejsce noclegowe wskazała chęć utrzymania dziennych dystansów o długości około 70 kilometrów. Powtórzę na koniec, że podczas wyjazdu odnieśliśmy wrażenie wyraźnie mniej turystycznego charakteru tych okolic, co może przekładać się właśnie na mniejszą liczbę miejsc noclegowych. Jednego na pokolejowym szlaku rowerowym w Hesji możecie być pewni - zjawiska overtourismu na pewno tutaj nie doświadczycie. Ekipa przed startem z Frankfurtu nad Menem Letni wyjazd na rowery zacznij planować zimą Planując wyjazd na rowery do Niemiec należy pamiętać o tym, o czym często powtarzam w rowerowych rozmowach: planowanie bezwzględnie należy zacząć już zimą, a najpóźniej wczesną wiosną mieć już zarezerwowane noclegi. Niemcy to po pierwsze bardzo rowerowy naród, a po drugie to nacja poukładana, planujący wszystko dokładnie i z wyprzedzeniem. Jeśli chcemy mieć wybór miejsc noclegowych, który pomoże nam chociażby w wygodnym planowaniu dziennych dystansów, ale również da szansę na niższe ceny noclegów, o wyjeździe na rowery do Niemiec naprawdę należy myśleć najpóźniej na 4-5 miesięcy przed datą podróży. Powodzenia! Wulkan pod Europą może się przebudzić. Geolodzy dokonali zaskakującego odkrycia. Zauważyli oznaki coraz większej aktywności wulkanicznej głęboko pod Europą. "Szykuje się coś wielkiego"- mówią o swoim odkryciu. Naukowcy znaleźli nowe dowody na zwiększoną aktywność wulkaniczną w północnej Europie. Mowa tu o wulkanie w Eifel Europa»«Włochy»EtnaEtna (3326 m jest bez wątpienia jedną z najbardziej znanych i rozpoznawalnych atrakcji turystycznych Sycylii. To wciąż czynny, najwyższy, europejski wulkan. Wzbudza tak podziw, jak i grozę. Bowiem wszyscy wiedzą, do czego Etna jest zdolna. Jej erupcje nie raz wystawiały na próbę mieszkańców miejscowości położonych u jej podnóża. Kiedy jednak Etna nie atakuje rzekami lawy, wtedy staje się ważnym, wycieczkowym celem. Etna, Włochy - © Zielonamapa Na wysokość ponad 1900 m po południowej stronie wulkanu, dotrzeć można szosą, po której kursują również autobusy z Katanii. Stamtąd zaczynają się szlaki wiodące na Etnę, a także znajduje się dolna stacja kolei linowej Funivia Dell’Etna, która wwozi na wysokość 2504 m Na sam szczyt wulkanu wejść można jedynie z przewodnikiem. Ale ogólnodostępny jest ogromny teren poniżej niego, gdzie samodzielnie można odwiedzić mniejsze kratery. Kiedy Etnę pokryje śnieg, na jej stoki przybywają narciarze. Działają tu dwa ośrodki narciarskie (Północny - 10 km tras i Południowy - 6 km tras). Wizyta na Etnie będzie niezapomnianym doświadczeniem, głównie przez wzgląd na niesamowite widoki. Dla kogo? Etnie jest jednym z obowiązkowych punktów pobytu na Sycylii. Z pewnością spodoba Ci się tu, jeśli cenisz aktywną turystykę. W wyższych partiach wulkanu poprowadzonych jest wiele szlaków, które pozwolą Ci dotrzeć do mniejszych kraterów oraz licznych punktów widokowych. Jeśli dodatkowo poszukujesz nietuzinkowych miejsc do szusowania na nartach, wtedy na pewno zachwycisz się Etną w zimowej szacie. Wulkan ten będzie też nie lada gratką dla fanów fotografii. Stanowi bowiem niewyczerpane źródło inspiracji. Wyspa Sycylia Z racji na swoje rozmiary, podzieliliśmy Sycylię na kilka mniejszych części. Opisy każdej z nich znajdziesz, gdy odwiedzisz Etna, Caltabellotta, Taormina, Cefalu, Monreale, Palermo, Erice, San pochodzą z serwisu Shutterstock lub prywatnej kolekcji Zielonamapa™Zobacz takżeNajpiękniejsze plaże we WłoszechParki narodowe we WłoszechPoza szlakiem we Włoszech
Wulkan błotny odkryto dokładnie 7 maja – dowiadujemy się z informacji prasowej norweskiej uczelni. Dokonano tego na pokładzie statku badawczego Kronprins Haakon przy pomocy zdalnie sterowanej jednostki podwodnej o nazwie ROV Aurora. Jest to dopiero drugie takie miejsce, jakie zlokalizowano w obrębie wód terytorialnych Norwegii.
Często kojarzone z katastrofą i wielkimi zniszczeniami, tworzą urozmaicony i niepowtarzalny krajobraz, który zapiera dech w piersiach. Mowa tu o wulkanach, miejscach znajdujących się zazwyczaj na krawędziach płyt tektonicznych, które swoją rzeźbą budzą zachwyt każdego podziwiającego go turysty. Wymieniając najbardziej niebezpieczne, tajemnicze i urokliwe wulkany nie sposób nie wspomnieć Wezuwiuszu – wulkanie, którego historię zna z pewnością każdy Europejczyk. Swoją popularność zawdzięcza przede wszystkim wybuchowi z 1979 roku, kiedy to w wyniku erupcji, tragiczną śmierć ponieśli mieszkańcy Pompejów. Ostatnią aktywność wulkanu datuje się na 1944 rok, na szczęście jego wielki wybuch został przewidziany, co zminimalizowało szkody. Do momentu ostatniego wybuchu, Wezuwiusz uaktywniał się co 20 lat, według naukowców tak długa przerwa wynika z tego, że krater jest zatkany, przez co magma nie może swobodnie wypłynąć. Źródło: Newsweek_redakcja_zrodlo
Kaldera powstała około 39 tysięcy lat temu. Żaden inny wulkan w Europie nie wybuchł z taką siłą i nie spowodował tak dużych szkód na tle ostatnich 200 tysięcy lat. Popioły opadły w promieniu tysięcy kilometrów od wulkanu i wywołały tzw. wulkaniczną zimę, która panowała przez 2 lata. obejrzyj 01:38 Thor Love and Thunder - The Loop Czy podoba ci się ten film? Wulkan - miejsce na powierzchni ziemi z którego wydobywa się pył wulkaniczny oraz lawa. Wulkany zazwyczaj powstają na granicach płyt tektonicznych. Obecnie na świecie istnieje około 600 czynnych wulkanów, z czego 167 z nich leży w Indonezji. Lista wulkanów w Europie Etna (Włochy) – ok. 3340 m Beerenberg (Norwegia) – 2277 m Hvannadalshnukur (Islandia) - 2119 m Grimsvötn (Islandia) – 1719 m Askja (Islandia) – 1510 m Eyjafjallajökull (Islandia) - 1666 m Hekla (Islandia) – 1491 m Katla (Islandia) – 1363 m Wezuwiusz ("Vesùvio", Włochy) – 1281 m Stromboli (Włochy) – 926 m Vulcano (Włochy) – 500 m Santoryn (Grecja) – 131 m EDnM.
  • 2y1o3rkqh0.pages.dev/179
  • 2y1o3rkqh0.pages.dev/124
  • 2y1o3rkqh0.pages.dev/303
  • 2y1o3rkqh0.pages.dev/223
  • 2y1o3rkqh0.pages.dev/146
  • 2y1o3rkqh0.pages.dev/349
  • 2y1o3rkqh0.pages.dev/255
  • 2y1o3rkqh0.pages.dev/320
  • 2y1o3rkqh0.pages.dev/390
  • mapa wulkanów w europie